Wybór formy opodatkowania PIT

W obecnych czasach decyzja o założeniu działalności bywa trudna do podjęcia. Jeszcze trudniejsze może okazać się zdecydowanie o formie opodatkowania podatkiem PIT (Personal Income Tax). Z poniższego artykułu dowiesz się jakie masz opcje do wyboru i jakie są ich konsekwencje.

Karta podatkowa

Wspominamy o jej istnieniu, ale w praktyce nie jest już dostępna dla nowych przedsiębiorców. Od 2022 roku z karty podatkowej mogą korzystać jedynie podatnicy, którzy kontynuują opodatkowanie w tej formie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczał może być opłacany w różnych stawkach, od 3% do 17%, w zależności od rodzaju świadczonych usług i/lub sprzedawanych towarów. Podatnik dokonuje wyboru odpowiedniej stawki zgodnie z posiadaną wiedzą o rodzaju swojej działalności. Jest to bardzo odpowiedzialna decyzja, który wpływa na wysokość zobowiązań podatkowych, dlatego zawsze powinna być skonsultowana ze specjalistą.

Najważniejsze aspekty dotyczące opłacania podatku w formie ryczałtu to:

• brak kwoty wolnej od podatku,
• brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów,
• opłacanie składki zdrowotnej, przy tej formie opodatkowania PIT, w stałej wysokości, zależnej od rocznych kwoty przychodów,
• możliwość odliczenia 50% opłaconych składek zdrowotnych od podstawy opodatkowania,
• brak możliwości złożenia zeznania rocznego wspólnie z małżonkiem, brak możliwości skorzystania z różnych ulg podatkowych w zeznaniu rocznym.

Ryczał od przychodów ewidencjonowanych, zwyczajowo, choć niekoniecznie, jest opłacalny w biznesach, które nie generują stałych kosztów. Dodatkowo jest korzystny dla zawodów, które mogą skorzystać z preferencyjnych stawek podatku ryczałtowego, np. usługi budowlane 5,5%, niektórzy informatycy 8,5%.

Zasady ogólne, skala podatkowa

Najbardziej popularna, najbardziej uniwersalna forma opodatkowania podatkiem dochodowym. Obejmuje dwie stawki podatku – 12% od dochodu do 120 000 zł w danym roku oraz 32% od kwoty powyżej 120 000 zł w danym roku podatkowym. Przy tej i kolejnej formie opodatkowania należy rozróżnić pojęcia przychodu i dochodu. Różnicę między nimi można przedstawić w krótkim równaniu:

Przychód – koszty uzyskania przychodu = dochód

Najważniejsze cechy skali podatkowej to:

• korzystanie z kwoty wolnej od podatku – 30 000 zł rocznie,
• możliwość pomniejszenia podstawy do opodatkowania o koszty uzyskania przychodów,
• opłacanie składki zdrowotnej w wymiarze 9% dochodu, uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka; przy stracie lub dochodzie poniżej minimalnego wynagrodzenia (3 600 zł w 2023 r.) opłaca się składkę minimalną 314,10 zł (stan na 2023 rok),
• brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opłaconych składek zdrowotnych,
• możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz skorzystania z wielu ulg podatkowych.

Można powiedzieć, że skala podatkowa jest najbardziej „bezpieczną” formą opodatkowania PIT. Nie oznacza to jednak, że będzie najkorzystniejsza dla każdego podatnika. Warto zawsze zasięgnąć opinii eksperta i przygotować symulację obciążeń podatkowych przy każdej formie opodatkowania.

Warto dodać, że jeśli przy rejestracji działalności nie wybierze się żadnej formy opodatkowania, Urząd Skarbowy będzie domniemywał, że podatnik wybrał skalę podatkową.

Podatek liniowy

Z definicji podatek liniowy jest opłacalny dla osób z wyższymi dochodami. Stała stawka podatku przy podatku liniowym wynosi 19% i jest niezależna od poziomu dochodów. W związku z tym, można powiedzieć, że staje się opłacalna przy dochodach znacznie przekraczających 120 000 zł rocznie. Dodatkowo, jest to również zależne od sytuacji życiowej podatnika, posiadania żony/męża, dzieci, możliwości skorzystania z innych ulg podatkowych. Bardzo ważne jest przeanalizowania sytuacji biznesowej, ale i prywatnej podatnika.

Najważniejsze kwestie, na które należy zwrócić uwagę przy podatku liniowym to:

• brak kwoty wolnej od podatku,
• możliwość pomniejszenia podstawy do opodatkowania o koszty uzyskania przychodów,
• opłacanie składki zdrowotnej w wysokości 4,9% dochodu, uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka; przy stracie lub niskim dochodzie również obowiązuje składka minimalna 314,10 zł (stan na 2023 rok),
• możliwość rozliczenia w kosztach do 10 200 zł rocznie opłaconych składek zdrowotnych,
• brak wspólnego rozliczenia rocznego z małżonkiem, brak możliwości skorzystania z niektórych ulg podatkowych.

Podsumowanie

Ze względu na uzależnienie składki zdrowotnej od dochodów podatnika, podejmując decyzję o formie opodatkowania, należy nie tylko wyliczyć potencjalne zobowiązania podatkowe, ale również wysokość możliwych składek zdrowotnych przy zakładanych dochodach.

Na koniec należy dodać, iż forma opodatkowania podatkiem PIT, może być zmieniona na początku każdego roku. Zgodnie z przepisami, do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu osiągnięcia pierwszego przychodu. W praktyce jest to zazwyczaj 20. dzień lutego.

Polskie przepisy podatkowe są jednymi z najbardziej skomplikowanych na świecie, dlatego pamiętaj, aby ważne decyzje biznesowe zawsze konsultować ze specjalistami, którzy mają wiedzę dotyczącą konsekwencji możliwych do wyboru opcji.

Więcej w temacie: Specjaliści w zakresie opodatkowania